Noordelijk Nederland op de bres voor betere verdeling cultuurgelden

Investeringen in cultuur moeten evenrediger over het land verdeeld worden. Er zijn in Nederland nog steeds omvangrijke verschillen in de regionale spreiding van landelijke gesubsidieerde culturele infrastructuur. Nu de adviezen voor meerjarensubsidies voor de periode 2025-2028 zijn gepubliceerd, ziet de regio dat bijsturing op geografische spreiding noodzakelijk blijft. Noord-Nederland staat hierin niet alleen, ook de provincies Flevoland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg roepen de Tweede Kamer op om bij te sturen in de verdeling van de cultuurgelden.

Jisse Otter, gedeputeerde bij de Provincie Drenthe en verantwoordelijk voor cultuur, spreekt zich uit: “Ondanks alle mooie woorden over gelijke kansen en aandacht voor de regio’s, worden cultuursubsidies nog steeds niet evenredig verdeeld. In Drenthe bedragen de totale Rijksbijdrage iets meer dan drie euro per inwoner, terwijl dit in andere provincies tot ruim 86 euro kan oplopen, dat is echt een significant verschil.”

Via de regionale samenwerking op cultuur ‘We the North’ zet Noord-Nederland zich in voor een regionaal evenwicht in Rijkscultuurbestedingen met als doel cultuur voor iedereen in elke regio beter bereikbaar te maken. Hoewel in de toekenningen in de basisinfrastructuur (BIS) een lichte verbetering is waar te nemen, blijkt dat de investeringen in de regio’s met een achterblijvend cultuuraanbod er minder sterk op vooruit gaan dan de regio’s waar het Rijk al sterk in investeert. Dit is niet in lijn met de voornemens die het Rijk heeft uitgesproken in de uitwerking van het advies  ‘Elke regio Telt’.

Zaaglijn

Hoewel er in de landelijke basisinfrastructuur (BIS) voor Noordelijk Nederland een positieve beweging is te zien, en een groter deel van de aanvragen positief is beoordeeld, zien we dat bij de Rijksfondsen – met name bij het Fonds Podiumkunsten en het Fonds voor Cultuurparticipatie, een groot aantal van de positief geadviseerde aanvragen in onze regio niet vertaald wordt in een financiële toekenning, omdat het budget ontoereikend is. Hierdoor loopt de sector in onze regio jaarlijks twee miljoen euro mis. Het gaat om noordelijke culturele instellingen die een positief advies hebben gekregen en daarmee  kunnen bijdragen aan meer regionale spreiding van de culturele infrastructuur. Door het lagere aanbod van culturele instellingen en de grotere afstanden hiertussen in onze regio heeft het missen van financiële ondersteuning een extra grote impact op de groeikansen voor cultuur in de Noordelijke regio.

Prioriteer witte vlekkengelden

De rijksmiddelen voor Vernieuwing en Verbreding, de zogeheten ‘witte vlekkengelden’, hebben een positief effect in Drenthe en Fryslân. Voor de aankomende meerjarenperiode is het van het grootste belang dat er voldoende middelen ingezet worden in de regio’s waar witte vlekken in de culturele infrastructuur ontstaan en er scherp wordt gekeken waar deze het meeste benodigd zijn. Om lokale instellingen te ondersteunen is het belangrijk om op korte termijn te weten of de regio van de witte vlekkengelden gebruik kan blijven maken.